Wątroba - Diagnostyka

Podczas postu dr Dąbrowskiej jak i w życiu codziennym warto wspomagać wątrobę. Dlaczego? O tym w dalszej części wpisu.

Nie bez powodu wątrobę nazywamy filtrem organizmu. Mało kto wie , że jest również magazynem witamin i składników odżywczych między innymi mikroelementów (np. żelazo) i  witamin (A, D, E, K, B12).  Odpowiada za kilkaset poznanych do tej pory funkcji. Zaburzenie działania tego narządu może spowodować objawy ze strony przewodu pokarmowego oraz odpornościowego.

Podstawową funkcją wątroby jest produkcja żółci oraz metabolizm białek, węglowodanów oraz tłuszczy. Wytwarza cholesterol oraz trój glicerydy, neutralizuje toksyny filtrując krew, przekształca również puryny w kwas moczowy oraz rozkłada zużyte erytrocyty.

Nie wchodząc w głębsze szczegóły bez wątroby nie da się żyć , a każda jej dysfunkcja odbija piętno na funkcjonowaniu całego organizmu. Dlaczego wiec tak mało mówi się o wspomaganiu wątroby, badaniach nawet profilaktycznie raz w roku, zapobieganiu przykrym dolegliwościom?  Postaram się dziś przybliżyć nieco ten temat, a w razie potrzeby podzielę wpis na dwie dłuższe części.

Jakie badania wykonać i w jakich przypadkach?

Każdy z nas zna siebie najlepiej i podświadomie czuje jeśli dzieje się coś niepokojącego. Dolegliwości przewodu pokarmowego rzadko kojarzone są z wątrobą ale to od jej diagnostyki powinniśmy zacząć w momencie gdy dokucza nam refluks, wzdęcia, bóle pod prawym żebrem, nietolerancje pokarmowe, biegunki, podejrzenie zaburzeń gospodarki węglowodanowej , zaburzenia trawienia, osłabienie psycho-fizyczne, nudności, słabe wyniki morfologii, CRP oraz OB. Tutaj wymieniam tylko najczęstsze powody które instynktownie powinny skierować nas do laboratorium na profilaktyczne badanie. Jakie ?

Próby wątrobowe w tym enzymy wskaźnikowe: transaminazy ALT/AST , dehydrogenaza LDH , cholinoestaza ChE oraz bilirubina.

Następnie: ALP – fosfataza alkaiczna, GGT/GGTP , 5`NT .

Aby dobrze zinterpretować wyniki badania wątroby należy udać się do lekarza pierwszego kontaktu. W razie poważnych odstępstw od normy skieruje on do poradni hepatologicznej, gdzie uzyskamy pomoc i poradę.

Wyniki badań mogą jednak różnić się od ogólnie przyjętych norm ponieważ każde laboratorium ustala swoje własne ramki interpretacyjne. Może to powodować zamieszanie i błędną interpretację wyników. Najdokładniejsze są oczywiście badania obrazowe USG wątroby (jamy brzusznej), bezigłowa biopsja wątroby – nieinwazyjne , bezbolesne, bez kłucia .

Jeśli posługujemy się wynikami badań ALT oraz AST warto zapoznać się z tabelą „wskaźnika de Ritisa”.  Poniżej załączam tabelkę z objaśnieniem.

 

AST/ALT < 1	AST/ALT > 1
- Wirusowe zapalenie wątroby - Autoimmunologiczne zapalenie wątroby - Niealkoholowe stłuszczenie wątroby - Hematochromatoza - Toksyczne i polekowe uszkodzenia wątroby	- Marskość wątroby (alkoholowe stłuszczenie wątroby) - Hemoliza - Polekowe uszkodzenie wątroby     - Choroby tarczycy, mięśni, choroby układowe z zajęciem organów których komórki zawierając AST

 

Podany wskaźnik ma jednak bardzo ograniczone znaczenie w diagnostyce. Wylicza się go dopiero kiedy wartości tych enzymów w osoczu są w górnej granicy normy przekroczone pięciokrotnie. Nie wolno na własną rękę szukać w tych wyliczeniach diagnozy.

W praktyce klinicznej dopiero 2-3 krotny wzrost poziom uaminotransferaz ma znaczenie. Zazwyczaj sprowadza się go do stłuszczenia wątroby (niekoniecznie alkoholowego). Wyższe przekroczenia poziomu ALT oraz AST wiążą się z przewlekłym zapaleniem wątroby, toksycznym uszkodzeniu wątroby, ostrych zapaleniach wirusowych, kolka żółciowa, kamica przewodowa, zatrucia… 

Zaraz obok ALT i AST najczęściej zalecane jest zbadanie poziomu bilirubiny.

Istotny klinicznie jest jej wzrost. Bilirubina jest to ulegający przemianom w wątrobie barwnik żółciowy powstający podczas procesu rozpadu hemu z hemoglobiny. Jest bardzo silnym antyoksydantem. Wzrost stężenia bilirubiny  we krwi jest bezpośrednią przyczyną żółknięcia skóry oraz białkówek oczu. Może to być spowodowane zaburzeniami drożności dróg żółciowych oraz upośledzeniem funkcji wydzielniczej wątroby.

Próby wątrobowe są doskonałym markerem wyrywającym zaburzenia pracy organizmu niestety może okazać się , że jej stan jest tylko skutkiem, a nie głównym powodem zaburzeń  zupełnie innego organu. Warto więc spojrzeć na swój stan zdrowia całościowo. Porządny specjalista przeprowadzając wywiad z pacjentem powinien znaleźć „podejrzanych” przedstawionych zaburzeń i skierować na stosowne badania laboratoryjne.